5.7 Controleer en bespreek medicatie, inhalatietechniek en therapietrouw
Wanneer: periodiek, afhankelijk van ziektelast
Begripsomschrijving
Bespreek de complete medicatie en controleer of de patiënt de juiste inhalatievaardigheden gebruikt, inclusief de kennis van onderhoud.
De instructie heeft tot doel dat de patiënt optimaal zijn/haar medicatie kan gebruiken (inhaleren) met optimaal resultaat. Daarvoor heeft de patiënt de kennis hoe en in welke dosering de medicatie gebruikt moet worden en begrijpt deze dat het gebruik volgens dit voorschrift voorwaarde is voor het bedoelde resultaat van de behandeling.
Praktisch handvat
Controleer en bespreek complete medicatie:
- Controleer de tevredenheid over en het effect van de medicatie, met specifieke aandacht voor bijwerkingen. Wijzig zo nodig (inclusief nieuwe inhalatie instructie);
- Controleer de kennis van de patiënt over de complete medicatie, continu en incidenteel/zo nodig gebruik. Eveneens is het belang van therapietrouw, ook in een periode van weinig klachten, bij de patiënt bekend.
Inhalatietechniek:
De inhalatietechniek wordt na week 2-4 gecontroleerd en er wordt waar nodig instructie gegeven. Deze instructie voldoet aan het volgende:
- Met het oog op uniformiteit en juistheid van instructie wordt gebruik gemaakt van de door de LAN ontwikkelde zorgprotocollen, instructiefilms en gebruiksaanwijzingen inhaleren;
- Instructie wordt gegeven door een zorgverlener die is geschoold volgens door de LAN opgestelde criteria;
- Er is aandacht voor het onderhoud en reinigen van de inhalatoren.
Indien inhalatietechniek onvoldoende blijft, heroverweeg de keuze van inhalator.
Monitor complete medicatie en inhalatietechniek:
- Monitor in een continu traject het medicatiegebruik om onvoldoende therapietrouw op te sporen en tijdig een interventie te starten om therapietrouw te verbeteren;
- Noteer afspraken en voortgang in EPD en Individueel Zorgplan, waarbij samenwerking en afstemming tussen voorschrijver, coach en apotheek belangrijk zijn;
- Bij voorkeur wordt bij nieuwe medicatie omwille van het medicatieoverzicht op het recept aangegeven welke medicatie gestopt is. Eveneens wordt het medicatieoverzicht aangepast in het Individueel Zorgplan.
Instrumenten medicatie, therapietrouw en zuurstof
Literatuursuggesties en video’s:
- Richtlijnen, formularia en zorgpaden:
- Richtlijn Diagnostiek en behandeling van een COPD longaanval in het ziekenhuis (https://richtlijnendatabase.nl/);
- Landelijk zorgpad inhalatiemedicatie, juni 2019. Bij de opstelling van dit zorgpad is rekening gehouden met de inhoud van het zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname en kan gezien worden als een extra uitwerking van het onderwerp Medicatie en therapietrouw;
- Landelijk kader regionale formularia inhalatiemedicatie, maart 2018.
- Uniform instructiemateriaal (inhalatorgebruik.nl):
- LAN protocollen inhalatie instructie;
- Rapport Goed Gebruik Inhalatiemedicatie, 2018;
- Handboek praktische toelichting inhalatieprotocollen.
- Landelijke uniforme zuurstofformulieren:
- Stichting Inhalatie Medicatie Scholing (Stichting IMIS);
- MEMO methode (Healthbase) om therapietrouw te bevorderen.
Patiëntenmateriaal:
- inhalatorgebruik.nl (LAN gebruiksaanwijzingen en instructiefilms inhaleren);
- Patiëntenversie zorgpad COPD, informatievel ‘medicijnen’;
- Voorlichtingsmateriaal Zuurstof en COPD (Longfonds).
Overig/tips/voorbeelden:
- Handreiking Digitale Zorgtoepassingen voor patiëntgerichte COPD zorg, in het bijzonder onderdeel Inzicht in dagelijks leven. In deze toolbox wordt een overzicht geboden van de beschikbare digitale toepassingen rondom COPD zorg. Zowel op het gebied van (digitale) voorlichtingsmaterialen, als op het gebied van monitoring, communicatie en gedeelde besluitvorming.
- Geef patiënt een overzicht mee van de thuismedicatie, inclusief instructie (inhalatorgebruik.nl);
- Stuur het complete medicatieoverzicht bij ontslag naar de thuisapotheek (per fax, email of zo mogelijk via EPD);
- Bij voorkeur wordt bij nieuwe medicatie omwille van het medicatieoverzicht op het recept aangegeven welke medicatie gestopt is. Eveneens wordt het medicatieoverzicht aangepast in het Individueel Zorgplan.
