5.6 Controleer zuurstofgebruik

Wanneer: week 2 tot 4

Begripsomschrijving

Indien de patiënt zuurstoftherapie ontvangt in de thuissituatie wordt geëvalueerd of deze therapie afgebouwd kan worden.

Praktisch handvat

Zuurstoftherapie in de thuissituatie is slechts onder strikte criteria wetenschappelijk onderbouwd. Wees wegens de risico’s terughoudend met zuurstoftherapie in de thuissituatie. Controleer de bloedgaswaarden. Indien zuurstof noodzakelijk is, maak een vervolgafspraak om wederom de noodzaak te controleren.

Zie voor de overwegingscriteria en andere aandachtspunten van zuurstofgebruik SI 5.4.

Instrumenten medicatie, therapietrouw en zuurstof

Literatuursuggesties en video’s:

Richtlijnen, formularia en zorgpaden:
- Richtlijn Diagnostiek en behandeling van een COPD longaanval in het ziekenhuis (https://richtlijnendatabase.nl/);
- Landelijk zorgpad inhalatiemedicatie, juni 2019. Bij de opstelling van dit zorgpad is rekening gehouden met de inhoud van het zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname en kan gezien worden als een extra uitwerking van het onderwerp Medicatie en therapietrouw;
- Landelijk kader regionale formularia inhalatiemedicatie, maart 2025
Uniform instructiemateriaal (inhalatorgebruik.nl):
- LAN protocollen inhalatie instructie;
- Rapport Goed Gebruik Inhalatiemedicatie, 2018;
- Handboek praktische toelichting inhalatieprotocollen.
Landelijke uniforme zuurstofformulieren:
Stichting Inhalatie Medicatie Scholing (Stichting IMIS);
MEMO methode (Healthbase) om therapietrouw te bevorderen.

Patiëntenmateriaal:

inhalatorgebruik.nl (LAN gebruiksaanwijzingen en instructiefilms inhaleren);
Patiëntenversie zorgpad COPD, informatievel ‘medicijnen’;
Voorlichtingsmateriaal Zuurstof en COPD (Longfonds).

Overig/tips/voorbeelden:

Handreiking Digitale Zorgtoepassingen voor patiëntgerichte COPD zorg, in het bijzonder onderdeel Inzicht in dagelijks leven. In deze toolbox wordt een overzicht geboden van de beschikbare digitale toepassingen rondom COPD zorg. Zowel op het gebied van (digitale) voorlichtingsmaterialen, als op het gebied van monitoring, communicatie en gedeelde besluitvorming.
Geef patiënt een overzicht mee van de thuismedicatie, inclusief instructie (inhalatorgebruik.nl);
Stuur het complete medicatieoverzicht bij ontslag naar de thuisapotheek (per fax, email of zo mogelijk via EPD);
Bij voorkeur wordt bij nieuwe medicatie omwille van het medicatieoverzicht op het recept aangegeven welke medicatie gestopt is. Eveneens wordt het medicatieoverzicht aangepast in het Individueel Zorgplan.

Esther Beemsterboer, longverpleegkundige

Aan het woord

Over Inhalatie-instructie

‘Vóór het zorgpad controleerden we het medicatiegebruik van patiënten ook, maar dat gebeurde tussen de bedrijven door. Daardoor konden we verkeerd gebruik over het hoofd zien. Nu is het een heel belangrijk aandachtspunt geworden. Dat is een grote verbetering, want ik zie hoe vaak het fout gaat.

Tijdens opname nemen we met elke patiënt de inhalatie-instructie door. Ook schrijven we op een kaartje wanneer de patiënt welke inhalator moet gebruiken, bijvoorbeeld vóór het ontbijt, de lunch, het avondeten en het slapengaan. Zo gaan patiënten het medicijn koppelen aan “eten” en “slapen”, en vergeten ze het minder snel.

De verpleegkundigen blijven het medicatiegebruik in de gaten houden. Op de dag dat iemand naar huis gaat, doen we nog een controle. De wijklongverpleegkundige controleert het medicatiegebruik tijdens het huisbezoek nog een keer.’

Lees het hele verhaal