4.2 Bespreken stoppen met roken
Wanneer: tijdens opname
Begripsomschrijving
Er wordt met patiënt besproken hoe het staat met de stopmotivatie, hoe het met niet-roken gaat en de patiënt wordt voorbereid op ontslag en volhouden van het niet-roken na ontslag.
Praktisch handvat
Bij onvoldoende stopmotivatie, herhaal motivatie verhogend gesprek met behulp van de 5 R’s (zie bijlage 10a).
Bij patiënt die actief met stopplan bezig is:
Assisteer: help hem/haar bij het ondernemen van de stoppoging
- Bespreek nogmaals het ‘stopplan’ samen met de roker;
- Geef praktische ondersteuning;
- Probeer ondersteuning van anderen te regelen;
- Voldoende effect farmacologische ondersteuning? Evt. bijwerkingen bespreken;
- Voorbereiden op ontslag: barrières/valkuilen.
Arrangeer: zorg voor follow-up als vorm van terugvalpreventie
- Bepaal data voor follow-up contacten, fysiek of telefonisch;
- Tijdens follow-upcontacten: evalueer hoe het stoppen gaat (succes, uitglijders, moeilijke momenten) en het gebruik van farmacotherapie. Geef indien nodig hulmiddelen mee.
Noteer minimale parameterset
- Rookstatus;
- Motivatie: gemotiveerd/ overweegt/ ongemotiveerd;
- Stopdatum;
- Farmacologische behandeling: ja/ nee;
- Zo ja, medicatie noteren;
- Spreek af waar en wanneer rookstopbegeleiding gegeven wordt en maak vervolgafspraken.
Instrumenten Stoppen met roken
Meetinstrumenten:
- Fagerstromtest (mate Nicotine afhankelijkheid);
- Visual Analogue Scale (VAS) “meetlat” 0-10: patiënt geeft hiermee zijn stopmotivatie aan.
Literatuursuggesties en video’s:
- Zorgstandaarden, richtlijnen en zorgmodules:
- Partnership Stoppen met Roken met o.a. Zorgstandaard tabaksverslaving 2019, kwaliteitsregister en richtlijn behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning 2016;
- NHG-behandelrichtlijn stoppen met roken (2017) en zorgmodule (2015).
- Hoe stoppen met roken aan de kaart stellen en onderliggende vooraannames van de zorgverlener, compassie tonen. Zie bijlage 10a van het zorgpad;
- Toolkit stoppen met roken. Zie bijlage 10b van het zorgpad;
- Dekker P., Tabaksverslaving: voorkomen is beter dan niet meer kunnen genezen… (Bijblijven nr 5 2018);
- Dekker P., de Kanter, W. Motiveren kun je leren (2010).
Patiëntenmateriaal:
- Patiëntenversie zorgpad COPD, informatievel ‘stoppen met roken’;
- rokeninfo.nl;
- Dekker P., de Kanter, W. Nederland stopt! met roken (2008).
Overig/tips/voorbeelden:
- Handreiking Digitale Zorgtoepassingen voor patiëntgerichte COPD zorg, in het bijzonder onderdeel Leefstijlfactoren. In deze toolbox wordt een overzicht geboden van de beschikbare digitale toepassingen rondom COPD zorg. Zowel op het gebied van (digitale) voorlichtingsmaterialen, als op het gebied van monitoring, communicatie en gedeelde besluitvorming.
- Informatiekaart Aanspraak en bekostiging stoppen-met-rokenzorg
- Een voorbeeld van een rookstoppoli die veel aandacht schenkt aan geschoold personeel, intensieve begeleiding is de rookstoppoli Rode Kruis ziekenhuis in Beverwijk. Na een jaar is 50% van de mensen nog steeds gestopt met roken (rkz.nl/rookstoppoli).